Tết Đoan Ngọ, mùng 5 tháng 5 âm lịch, là dịp lễ quan trọng ở nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Bên cạnh các món ăn quen thuộc như rượu nếp, trái cây, bánh tro, bánh bá trạng cũng là một phần không thể thiếu, đặc biệt trong cộng đồng người Hoa. Món bánh này mang đậm hương vị truyền thống, gắn liền với nét văn hóa ẩm thực đặc sắc.
Bánh bá trạng có nguồn gốc từ tiếng Triều Châu, “bá” nghĩa là thịt, “trạng” là bánh ú, nên còn gọi là bánh ú nhân mặn. Bánh có hình dáng tương tự bánh ú nhưng kích thước lớn hơn, nhân bánh và cách chế biến cũng khác biệt. Tại Sài Gòn, đặc biệt là khu Chợ Lớn, bạn dễ dàng tìm thấy nhiều loại bánh bá trạng với hương vị đa dạng từ Phúc Kiến, Quảng Đông đến Triều Châu. Mỗi loại bánh mang một nét đặc trưng riêng, từ hình dáng chóp đứng của bánh Triều Châu, hình gối dài của bánh Quảng Đông đến màu nâu đặc trưng của bánh Phúc Kiến nhờ ngũ vị hương.
Bánh bá trạng đa dạng hương vị và hình dáng theo vùng miền. Ảnh: thanhnien.vn
Để làm nên chiếc bánh bá trạng chuẩn vị, cần sự kết hợp hài hòa từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến. Gạo nếp hạt căng tròn, thịt heo, tôm khô, đậu xanh, hạt sen, nấm đông cô, lòng đỏ trứng muối hoặc trứng bắc thảo là những nguyên liệu không thể thiếu. Gạo và đậu xanh được ngâm kỹ với nước và thảo dược để tạo nên vỏ bánh mềm thơm. Nhân bánh được tẩm ướp kỹ lưỡng với nhiều thành phần như tôm khô, lạp xưởng, trứng muối, thịt đùi, trứng bắc thảo, thậm chí có nơi còn thêm sò điệp hoặc bào ngư.
Nguyên liệu làm bánh bá trạng được lựa chọn kỹ lưỡng. Ảnh: thanhnien.vn
Bánh bá trạng Quảng Đông thường có đậu xanh nguyên hạt hoặc nghiền, nhân bánh gồm nếp, mỡ heo, thịt nạc, đậu xanh, lạp xưởng. Bánh truyền thống có 5 góc, nhưng hiện nay thường được gói gần giống bánh chưng. Bánh bá trạng Phúc Kiến có màu thẫm đặc trưng từ ngũ vị hương và nước tương, nhân bánh gồm gạo nếp rang, thịt bụng heo, hạt dẻ, lòng đỏ trứng muối, tôm khô. Bánh bá trạng Tiều Châu nổi bật với nhân bánh kết hợp mặn ngọt, gồm nếp, nấm đông cô, thịt bụng, tôm khô, đậu đỏ hoặc hạt sen, mỡ chài và khoai môn. Cuối cùng, bánh bá trạng Hải Nam có kích thước lớn nhất, nhân bánh gồm nếp xào tiêu đen, nước tương, thịt bụng, mỡ, hạt dẻ và nấm.
Bánh bá trạng Quảng Đông nhân đậu xanh ngọt bùi. Ảnh: thanhnien.vn
Trong ngày Tết Đoan Ngọ, bánh bá trạng là món ăn không thể thiếu trong mâm cúng của người Hoa, đồng thời cũng là món quà ý nghĩa dành tặng người thân, bạn bè. Bên cạnh bánh bá trạng, mâm cúng còn có bánh ú tro, cơm rượu, và ở một số nơi có thêm heo quay, gà luộc, trái cây.
Bánh bá trạng Tiều Châu kết hợp hài hoà giữa vị mặn và ngọt. Ảnh: thanhnien.vn
Nếu muốn thưởng thức bánh bá trạng tại Sài Gòn, bạn có thể ghé thăm một số địa điểm nổi tiếng như Bánh bá trạng Cô Phượng ở Quận 11 với nhiều loại nhân đa dạng, Bánh Bá Trạng Đại Phát ở Quận 10 với hương vị truyền thống và cả bánh chay, hay Bánh Bá Trạng cô Lý Vỹ Cầm – Lão Tử ở Quận 5 với kinh nghiệm hơn 20 năm trong nghề.
Bánh bá trạng Cô Phượng nổi tiếng tại Sài Gòn. Ảnh: thanhnien.vn
Bánh bá trạng Đại Phát có cả loại chay và mặn. Ảnh: thanhnien.vn
Bánh bá trạng cô Lý Vỹ Cầm được đánh giá cao về hương vị. Ảnh: thanhnien.vn
Leave a Reply